10 tips over de puberteit, die je wil weten als je pubers hebt

Begint je kind te puberen? Dan heb ik 10 tips die je wil weten als je pubers hebt. Handige tips voor ouders met een beginnende puber. Of beter nog: vlak voordat je kind gaat puberen. Plus een boek als aanrader, vol inzichten en tips over de puberteit.

Onze oudste begint langzaamaan te puberen. Als ik ouders van vriendjes mag geloven is hij niet de enige. Al is het echt nog wel pre-puberen. Van vriendinnen met oudere tieners hoor ik echte puber verhalen, dat is andere koek. Daarom ging ik op zoek naar informatie over de puberteit. Juist voordat die puberteit echt begint. Dit vond ik de nuttigste starters tips over de puberteit.

Wanneer begint de puberteit. En wanneer stopt de puberteit? Wanneer ben je nou precies een puber? Tja dat wisselt per kind. Maar als jij je kind een (pre)puber vindt, dan zal het wel begonnen zijn. Hopelijk heb je dan wat aan deze tips over de puberteit.

Zet de relatie met je kind centraal

Dit is denk ik de belangrijkste tip over de puberteit. Want in in deze fase van de opvoeding, is de relatie met je kind het allerbelangrijkste. Soms moet je daarvoor even je principes of je opvoeding opzij zetten. Als de relatie goed is, zal je kind eerder met je komen praten als er iets is.

Praten wanneer je puber dat wil

Want ook pubers hebben gesprekken met hun ouders nodig. Praten met je dochter of zoon is zelfs super belangrijk. Maar wel op hun eigen momenten. Niet als jij ze na school een kopje thee voorzet. Die thee neemt je tiener mee naar boven, met de mededeling dat je te veel vraagt.

De momenten waarop je kind je nodig heeft zijn onvoorspelbaar. Bijvoorbeeld als jij net de deur uit wil lopen naar je werk… Inderdaad, het kopje thee en het werk zijn beide waargebeurde situaties bij een vriendin.

Blijf vriendelijk en toegankelijk

Kleine kinderen zien er schattig uit en worden door de wereld toegelachen. Tegen de tijd dat ze puber zijn, krijgen ze opeens boze blikken van de buitenwereld. Zorg dat je als ouder je puber wel blijft toelachen, juist op deze leeftijd hebben kinderen dat nodig.

Ook al is je tiener nog zo irritant, hij of zij heeft baat bij een glimlach die begrip uitstraalt. Terugschreeuwen maakt het humeur van je puber daarom alleen maar erger. Oh ja en noem je tiener niet irritant in zijn of haar bijzijn.

Pubers krijgen een ontwikkelingsdip

Zo rond 11 jaar hebben kinderen een ontwikkelingsspurt, dan leren ze extreem snel nieuwe dingen. Je kunt dan zo maar gaan denken dat je kind geniaal is. Zo rond 13 jaar stopt dat abrupt. Sterker nog, ongebruikte hersencellen worden rond die tijd zelfs uitgeschakeld.

Helaas zijn dat bij ons in Nederland precies de eerste jaren van de middelbare school. Juist, die belangrijke jaren in de brugklas. Die jaren waarin kinderen worden ingedeeld op een bepaald niveau. Vooral veel jongens, maar ook sommige meisjes, zijn daar nog helemaal niet aan toe.

En hoe dat praktisch werkt? Nou, dat het vaak niet vanzelf gaat op school of soms gaat het zelfs helemaal niet. Maar je merkt het ook in kleine dingen. Zo vertelt een vriendin dat haar kinderen soms een paar keer achter elkaar dezelfde vraag stellen. En zweren dat jij die vraag niet vijf minuten eerder al beantwoordt hebt.

De band met je ouders kan verschillen

Vaak heeft een puber een betere band met één van beide ouders. Dat is frustrerend voor die ouder, maar niet erg. Zo lang je kind maar zijn ei kwijt kan bij één van beide ouders.

Misschien zijn er wel meer dan twee ouders. Of misschien is er maar één ouder. Wellicht zijn opa’s en oma’s heel nauw betrokken bij de opvoeding. Hopelijk is er minimaal een van deze personen waarmee je kind fijn kan praten.

Verwacht niet te veel

Vergeet je puber alles en laat hij of zij alles slingeren? Maakt hij of zij een zooitje van de schoolplanning? Je kind kan er waarschijnlijk niet zo veel aan doen. Natuurlijk mag je regels opstellen. Maar verwacht gewoon niet te veel.

Sterker nog, je kunt minder verwachten dan een paar jaar geleden. Zo vertelt een vriendin dat haar kinderen zo veel spullen vergeten. Broodtrommels, trainingspakken, teamtruien, schoenen en jassen die een fortuin hebben gekost, die vergeet je toch niet? Echt wel.

Er zijn overigens ook kinderen die hun schoolplanning wat té serieus nemen. Die tieners moet je juist aanmoedigen om meer te genieten.

Vrijheid geven maar niet veel

Pubers hebben vrijheid nodig, maar niet te veel. Van fouten maken leert je tiener, maar er zijn ook risico’s die hij of zij nog niet echt in kan schatten. Dat is balanceren en telkens weer je strategie bijstellen. Het helpt enorm om met andere ouders in dezelfde fase te bespreken wat “normaal” is.

Daarnaast helpt het ook om met je kind te bespreken waar de grens moet liggen. Je tiener wil graag als volwassen behandeld worden en dus meepraten. En zorg dat je kind weet dat het altijd bij je terecht kan, ook al zijn de problemen nog zo groot. Idealiter leert je kind dat voor het gaat puberen.

Emoties zijn gigantisch

Alles wordt groter in het hoofd van een tiener. Emoties zijn vaak gigantisch en pubers zijn niet altijd even aardig tegen elkaar. Als de emoties exploderen is contact maken veel belangrijker dan opvoeden. Een kind dat zich niet begrepen voelt, wordt het nog bozer.

Social media en gamen: bespreek het

Schermgebruik blijft een ingewikkeld onderwerp. Waarschijnlijk heeft niemand hier tips voor die echt volledig werken in de puberteit. Natuurlijk kun je schermtijd instellen. Maar een gesprek over schermgebruik voeren is nog veel belangrijker. Het is heel fijn als één van de ouders van gamen of social media houdt. Dan kun je samen de leuke en minder leuke aspecten ontdekken.

Een vriendin met wat oudere kids raadde me aan om het gesprek over sociale media vóór de puberteit te voeren. Als je kinderen op de basisschool zitten, kun je nog meekijken. Op de middelbare school accepteren ze niet meer dat je meekijkt en dat is begrijpelijk. Veel kinderen ontvrienden hun ouders dan, waardoor je ook niks meer ziet langskomen. Bespreek op de basisschool samen wat er leuk is én wat minder leuk is, waar je kind grenzen mag leggen.

Veel groepsapps zijn heel gezellig, maar ook een bron van conflict tussen kinderen. Dat is goed om op de basisschool een beetje in de gaten te houden. Maar het is ook een prachtige aanleiding om een gesprek met je kind te voeren over online omgangsvormen. Deze boeken over Sociale Media vind ik een aanrader voor ouders en kinderen.

Samen leuke dingen doen

Je hoort vaak “mijn puber wil niks”. Maar als je eenmaal samen wat leuks doet, genieten ze er wel van. Zoek dingen die jullie beide leuk vinden om te doen. Leuke spelletjes, toffe games, coole tiener uitjes, er is vast wel iets wat jullie allebei leuk vinden. Grote kans dat je tijdens zo’n activiteit ook een bijzonder gesprek hebt. Of niet en dat is ook goed.

Alles gaat over

Als laatste tip: onthoudt dat alle fases over gaan… Deze puber fase dus ook. Zorg dat je in de tussentijd alle mooie eigenschappen van je kind blijft zien én benoemen. Want dat is fijn voor je puber en fijn voor jezelf.

Ook belangrijk om je te realiseren: je mag als ouder fouten maken. Daar leer je van, volgende keer doe je het beter. Of niet, je kunt ook een keer je dag niet hebben.

Verder lezen: een boek met tips over de puberteit

In deze blog noem ik wat leeftijden. Maar de ontwikkeling verschilt natuurlijk enorm per kind. Het ene kind is nou eenmaal anders dan het andere kind, ook in de puberteit. Daarnaast ontwikkelen meisjes zich vaak eerder en jongens vaak later. Het kan dus best zijn dat je jongere dochter op veel gebieden verder is dan je oudere zoon. Maar waar veel meiden zich sneller ontwikkelen, geldt dat niet voor iedereen.

Al deze tips heb ik niet zelf verzonnen. Ik ben geen pedagoog. Onze oudste begint pas net te puberen, dus ik ben ook nog niet echt ervaringsdeskundig. Veel van deze tips zijn afkomstig uit het boek Pubertijd van Hedvig Montgomery. Bij het zien van de eerste tekenen van de puberteit ben ik op zoek gegaan naar een goed boek. Dit boek vind ik een enorme aanrader voor startende puber ouders. Toegankelijk en niet te dik, als luisterboek minder dan 5 uur, prima te doen op weg naar je werk. Het is als boek, ebook en luisterboek te koop bij Bol.com en bij Libris.

Naast tips over de puberteit, vind je op Leuk met kids nog veel meer nuttige én leuke tiener tips. En volg je Leuk met kids al op Instagram?